Założenia projektu ustawy o systemie informacji oświatowej

ZPE/022/69/DM/09                                                                                                 25.11.2009 r.

Pani  

Katarzyna Hall

Minister Edukacji Narodowej

Warszawa

W odpowiedzi na pismo z dnia 9 listopada 2009 r. nr DS./WSA/ML-030N-32/09 dotyczące założeń projektu ustawy o systemie informacji oświatowej, Zarząd Główny Związku Nauczycielstwa Polskiego przekazuje swoją opinię na temat tegoż projektu.

1. Za ważną i doniosłą, z punktu widzenia możliwości kreowania polityki oświatowej oraz upowszechniania edukacji, uznajemy nową regulację prawną dotycząca systemu informacji oświatowej. ZG ZNP popiera zmianę działania i organizacji systemu
w trybie  on-line.
2. Podzielamy opinię dotyczącą niedoskonałości dotychczasowego systemu zbierania informacji oświatowej, tak w zakresie sposobu zbierania danych, jak i  ograniczonej funkcjonalności powstałej w ten sposób bazy. Zaletą nowego systemu są rekordy indywidualne, gdyż stwarzają możliwość prześledzenia drogi edukacyjnej ucznia czy kariery zawodowej nauczyciela. W przypadku ucznia ( 3.3) system jednak nie przewiduje rejestracji danych dotyczących podejmowania wobec niego działań interwencyjnych i resocjalizacyjnych w placówkach objętych nadzorem resortu pomocy społecznej czy resortu sprawiedliwości. Należy rozważyć możliwość współpracy systemu informacji oświatowej  z takimi systemami, które spowodują uzyskanie  w ramach rekordu dziecka pełnej o nim wiedzy.
3. Zbiór danych dotyczących warunków materialnych i finansowych prowadzenia przedszkoli, szkół, zakładów kształcenia nauczycieli i placówek oświatowych ( 3.2.3) powinien być na tyle szczegółowy, aby umożliwił   porównywanie warunków nauki i pracy oferowanych przez poszczególne  placówki. Miałoby to ogromny wpływ na kształtowanie lokalnej polityki edukacyjnej.  Zbiór powinien, oprócz wymienionych danych, uwzględniać także prowadzenie przez szkołę biblioteki, świetlicy, stołówki, zmianowość szkoły, pracę w klasach  łączonych  itd.
4. Ponadto, oprócz wymienionych miesięcznych kosztów administracji i obsługi należy, zdaniem ZNP, uwzględnić dane o wynagrodzeniach pracowników niepedagogicznych. SIO miałby szansę stać się   wiarygodnym źródłem informacji o rzeczywistej sytuacji finansowej szczególnie pracowników obsługi zatrudnionych w oświacie.
5. W związku z zamieszczaniem danych o wynagrodzeniach nauczycieli z wyszczególnieniem jego składników, do których mają sięgać RIO, kolejny raz szczególnego znaczenia nabiera  delegacja dla ministra właściwego do spraw oświaty  i wychowania do wydania rozporządzenia regulującego  sposób wyrównywania wynagrodzeń nauczycieli do średnich.

1. Zdaniem ZG ZNP, zasady działania Rejestru Placówek Oświatowych ( RPO) powinny  być uzupełnione w punkcie II o czwartą część, w której umieszczone będą odpowiednio dane dotyczące: 4) szkół i placówek, które zostały przekazane do prowadzenia innym podmiotom w trybie art.5g. ustawy o systemie oświaty.
2. Po uchwaleniu ustawy na dyrektorach szkół i placówek spoczywał będzie obowiązek wprowadzenia do systemu kompletu danych stanu wyjściowego przewidzianych w rekordach bazy. Jest to wyzwanie wymagające wielkiego nakładu pracy oraz odpowiednich środków technicznych. Jednocześnie dyrektorów szkół czyni się odpowiedzialnymi za jakość oraz zabezpieczenie wprowadzonych danych, obwarowując to  sankcją karną. W związku z powyższym  w sposób szczególny należy zadbać o zapewnienie warunków technicznych do obsługi baz danych SIO    we wszystkich jednostkach sprawozdawczych oraz odpowiednio przeszkoloną kadrę, która z upoważnienia dyrektora szkoły lub placówki wykonywałaby zadania wyznaczone szkołom przez ustawę. Na  zapewnienie tych warunków należy zabezpieczyć odpowiednie środki finansowe w poszczególnych szkołach. ZG ZNP  ma nadzieję, że w ramach środków Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki działanie 3.1, minister  właściwy do spraw oświaty i wychowania stworzy kierownikom jednostek szkół i placówek  niezbędne warunki techniczne do sprostania wymaganiom nowego  SIO ( sprzęt, oprogramowanie , szkolenia, instrukcje).
3. Niepełne  wykorzystanie przez uprawnione podmioty  danych z dotychczasowego  SIO, w naszej opinii,  wynikało także z braku odpowiednich kompetencji technicznych do ich przetwarzania. W celu wyeliminowania tego problemu przy nowym SIO wszystkim uprawnionym podmiotom należy zapewnić możliwość doskonalenia  umiejętności w zakresie tworzenia i modyfikowania raportów stosownych do ich potrzeb (np. poprzez wydanie odpowiedniego podręcznika).
4. W prezentowanym projekcie nowego SIO zapowiada się takie rozwiązania techniczne, które usprawnią dyrektorom szkół wykonywanie bieżących zadań z zakresu polityki kadrowej oraz oświatowej. Istotna jest dla nas informacja szczegółowa, jakie ułatwienia w pracy szkół stwarzać będzie nowy SIO. Czy w oparciu o dane tam zgromadzone możliwe będzie np. drukowanie świadectw i legitymacji szkolnych     lub bieżąca analiza osiągnięć edukacyjnych uczniów?
5. Nowy SIO, gromadzący w centralnej bazie indywidualne rekordy ucznia, nauczyciela oraz szkoły czy placówki, stworzy większe możliwości operacyjne, a szeroki zakres informacji i bieżąca ich aktualizacja pozwolą na generowanie różnorodnych zestawień zbiorczych ilustrujących wiele aspektów funkcjonowania oświaty. Jesteśmy przekonani, że mogą być one efektywnie wykorzystane dla wielorakich celów. Mamy nadzieję, że tak obszerna baza danych posłuży wielu podmiotom i zdejmie ze szkół -dezorganizujący bieżącą pracę - obowiązek wielokrotnego zbierania i raportowania im tych samych danych. W tym celu postulujemy ustalenie możliwie kompletnej  listy podmiotów upoważnionych do korzystania z danych zbiorczych wygenerowanych przez SIO także z uwzględnieniem związków zawodowych działających w oświacie.

Stosownie do zapisów art. 19 ustawy o związkach zawodowych prosimy o poinformowanie nas o sposobie wykorzystania przedstawionych w opinii uwag.                                                                   

 Z poważaniem,

WICEPREZES  ZG  ZNP

 /-/  Krzysztof  Baszczyński